“ตอนใกล้ตาย” มันมีความรู้สึกอย่างไร

“ตอนใกล้ตาย” มันมีความรู้สึกอย่างไร? อาการของการ “ตาย” ที่คนอื่นได้ศึกษามาหรือเคยได้พูดคุยกับคนมีประสบการณ์ใกล้ตาย (near-death experience) นั้นเป็นเช่นไรคุณหัชชา ณ บางช้าง เคยค้นคว้าเรื่องนี้มาเขียนใน “ภาวะหลังตาย” และเล่าว่า “กระบวนการตาย” ในระยะต่าง ๆ นั้นเป็นเช่นไร
ท่านบอกว่ามันมี 4 ขั้นตอนอย่างนี้

๑. ระยะแรก เป็นระยะที่ธาตุดินเริ่มสลายตัวกลายเป็นน้ำ ผู้ตายจะรู้สึกอ่อนระโหย ไม่มีแรง การมองเห็นต่าง ๆ เริ่มเสื่อม มองอะไร ๆ ก็ไม่ชัด ทุกอย่างดูมัว ๆ ไปหมด ทุกอย่างที่เห็นเหมือนมองไปกลางถนนขณะแดดจัด ๆ ภาพต่าง ๆ จะเต้นระยิบระยับไปหมด

๒. ระยะที่น้ำจะกลายเป็นไฟ ช่วงนั้น น้ำในร่างกายเริ่มแห้งลง จะรู้สึก ชา ๆ ตื้อ ๆ เริ่มหมดความรู้สึก ไล่จากปลายเท้าขึ้นมา ประสาทหูเริ่มไม่รับรู้ คือเริ่มไม่ได้ยินเสียงอะไร มองไปทางไหนก็เห็นแต่ควัน

๓. ระยะนี้ไฟเปลี่ยนเป็นลม หูจะไม่ได้ยินอะไรอีกเลย รู้สึกหนาวจับใจ ความรู้สึกนึกคิดต่าง ๆ หยุดหมด ลมหายใจอ่อนลงเรื่อย ๆ จมูกเริ่มไม่รับความรู้สึกเรื่องกลิ่น

๔. ระยะนี้ ธาตุลมจะเปลี่ยนเป็นอากาศธาตุ ตอนนี้ เจตสิกทุกอย่าง รวมทั้งการหายใจจะหยุดหมด พลังงานทั้งหลายที่เคยไหลเวียนอยู่ในร่างกายจะไหลกลับคืนไปสู่ระบบประสาทส่วนกลางหมด ลิ้นแข็ง ไม่รับรู้เรื่องรสชาติใด ๆ ความรู้สึกสัมผัสหมดไป ความรู้สึกอยากโน่น อยากนี่ต่าง ๆ ที่เคยมีก็หมดไป มีความรู้สึกเหมือนอยู่กับแสงเทียนที่กำลังลุกโพลงอยู่เท่านั้น

ท่านบอกว่าตอนนี้แหละที่แพทย์จะประกาศว่าผู้ป่วยในความดูแล “ถึงแก่กรรม” แล้ว (clinical death)

นั่นก็คือจุดที่ “เวทนา” ทั้งหมดดับไป สมองและระบบไหลเวียนต่าง ๆ ของร่างกายหยุดทำงานหมด แปลว่ารูปและนาม หรือเบญจขันธ์ ตายไปแล้ว

ก็ต้องถกกันต่อไปว่า ถ้าเราเชื่อว่า วิญญาณยังอยู่ต่อเมื่อร่างกายสลายไป จะไปอยู่ที่ไหนอย่างไรต่อไป

อ่านเจออีกแหล่งหนึ่งเรื่อง “ลักษณะการตาย” ตามแนวคิดแบบ “เซน” ที่คุณ “โชติช่วง นาดอน” เคยรวบรวมไว้ในหนังสือ “จิตคือพุทธะ” เมื่อนานมาแล้ว

ท่านบอกว่าคนเราตายได้สองลักษณะ คือ “ตายอย่างปราศจากที่พึ่ง” และ “ตายอย่างสมบูรณ์ด้วยที่พึ่ง”

คนที่ตายย่างแรกนั้นเวลาใกล้จะสิ้นลม มีอารมณ์ผิดไปจากปกติ จิตใจกลัดกลุ้มยุ่งเหยิง เรียกว่า “จิตวิการ” ซึ่งหมายถึงจิตเกิดความปวดร้าวทรมานเพราะยัง “ยึดติด” กับหลายเรื่อง

หรือที่ผมเรียกว่า “ไม่ยอมตายทั้ง ๆ ที่ต้องตาย” นั่นคือจิตใจยังติดข้องกับอุปาทาน ๔ ประการคือ

๑. ติดอยู่กับทรัพย์สินเงินทอง
๒. ห่วงใยอาลัยในสิ่งที่เป็นรูป และอรูป โดยเห็นว่าเป็นของเที่ยง
๓. มีนิวรณ์ความวุ่นวาย ฟุ้งซ่าน มาห้ามจิตมิให้บรรลุความดี
๔. มีความดูแคลนเมินเฉยในคุณพระรัตนตรัย

เขาบอกว่าคนส่วนใหญ่ตายลักษณะอาการอย่างนี้ เรียกว่าตายอย่าอนาถา

ส่วนการตายอย่างสมบูรณ์ด้วยที่พึ่งนั้นแปลว่าคนใกล้ตายมีสติอารมณ์ผ่องใส ไม่หวั่นไหว และซาบซึ้งในวิธีของมรณกรรม และยึดหลัก ๔ ประการคือ

๑. มีอารมณ์เฉย ๆ ซาบซึ้งถึงกฎธรรมดาแห่งความตาย
๒. ซาบซึ้งถึงสภาพการณ์สิ่งในโลกของความไม่เที่ยง ไม่เป็นแก่นสาร
๓. รำลึกถึงกุศลกรรมที่ได้ผ่านมาในชีวิต และเกิดปิติปลาบปลื้ม
๔. ยึดมั่นเอาคุณพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งอยู่ตลอดเวลาจนสิ้นลมหายใจ

ด้วยเหตุนี้แหละ, ผมจึงเห็นว่าการ “ฝึกตายก่อนตาย” ดั่งที่ท่านพุทธทาสเคยสอนเรานั้นเป็นเรื่องประเสริฐสุด

แต่คนส่วนใหญ่กลัวตาย แม้จะเอ่ยถึงคำว่าตายก็รับไม่ได้ เพราะถือว่าเป็นการ “แช่ง” ทั้ง ๆ ที่ไม่มีใครหนีความตายได้แม้แต่คนเดียว
การเรียนรู้ “มรณาอุปายะ” หรือ “ฝึกตายก่อนตาย” นั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญ ทำให้มันสนุกเสีย ให้มันเป็นเรื่องน่าตื่นเต้นน่ายินดี ก็จะทำให้ความทุกข์ระหว่างมีชีวิตอยู่นั้นลดน้อยถอยลง และเมื่อถึงเวลาที่ต้องจากโลกนี้ไปก็ไม่ตกตื่นรันทดและทรมานเพราะความกลัวและความไม่ต้องการที่จะจากไป

ชาวพุทธที่ฝึกธรรมะในสาระจริง ๆ (ไม่ใช่แค่ทำบุญแล้วนึกว่าจะต้องไปสวรรค์โดยไม่ต้องปฏิบัติธรรม) ก็จะเข้าใจว่า “ขันธ์ทั้งห้า” ล้วนไม่เที่ยง ไม่มีความแน่นอน เปลี่ยนแปลงและทรุดโทรม และท้ายสุดก็แตกดับไป และระหว่างที่มรณกาลมาถึงนั้น ขันธ์ห้าก็ย่อมจะแปรปรวน จึงควรจะเตรียมตัวและเตรียมใจไว้

เมื่อความตายมาถึง, เราก็จะได้ไม่ทุรนทุราย และตายอย่างมีสติ และ “รู้เท่าทันความตาย” ซึ่งเป็นสุดยอดของการมีชีวิตอยู่นั่นเอง

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 1:

"Near death" it feels? The symptoms of the "dead" people get educated or have talked to people with near-death experiences (near-death experience) then what you hat tea in the some elephant ever research into dementia after death "in writing" and says "the death" within them.Proof that it has four steps.1. the stage of the Earth starts to decay to become water. The dead will feel weak rayo. No visible deterioration began to force it's blurry perspective everything looks quite everything they see like looking in the middle of the road while the Sun is sparkling different pictures chat dance over all the.2. the term of water becomes a power range. The water in the body start to feel dry All the feelings begin to cha tue Chased from the toe up Cochlear is the perception is starting not to hear what looked to where it sees, but smoke.3. This phase is changed to light wind, the ears will never hear anything again. Feeling extremely cold All different thoughts stop. Breath gradually lighter, his nose starts to not feel the smell.4. The wind will turn into the Aether. Now the mental factors of everything, including all the breathing will stop. All the energy circulation in the body ever to flow back toward the central nervous system all solid tongue does not recognize any sense taste go away. Feeling curious over here. Here, it's different, ever wanted to go away. It feels like being with candlelight that are erection only phlong.Tell the doctors that now to announce that the patients in the care of the "deceased" (clinical death).That is the point that "pity" all goes black. The brain and circulatory system of the body, after all, translate the work stopped and the bayetkhan or dead.It requires the following conclusions that, if we believe that the soul also exists when the body will dissolve where next?Read one of the stories "source vs. death:" the concept of a "Zen" you "brilliance, semi-evergreen" ever collected in a book, "enlightened" is mental.Proof that people die in two styles, namely "die without her" and "die completely with her."The man who died the first time Grill near the end, there will be the wind to temper the usual mental worry mess called "mental," which means the birth of mental wikan anguish suffer, because the "mounting" on many matters.Or as I called, "don't die in spite of must die", that is, the mind is one of the top 4 reasons to do with the increasing.1. Stuck with money2. care about things that are sadness and shaped by arup as of noon.3. with chaos comes a mental taboo distracted niora keep achieving good.4. Have a look in the impersonal, you attain the clans.He said that most people die and this Called the poor taiayaThe death section completely, with just means someone near death emotional vibrancy, consciously. Unshaken, and touched in ways of Molière and the 4 principles:1. emotional passivity touched ordinary rules of death.2. in what circumstances can appreciate the world of midnight. Is not the quintessential?3. Memorial charity that has over the past life, reveling in the joy of birth and.4. adhere to remove you always rely on the Triple Gem until the end of the breath.This is why, I see that the "die, die," as people used to teach Buddhism we slaves are virtue most.But most people feared dead. Even to mention the word death, it is not because it is considered a "curse", despite the fact that no one has escaped death, even alone."Memorial" or "NAPA training Osama dead before dying", so it is important that you make it fun to waste it is exciting, it is desirable to make distress between the lives of a little fall down, and when the time comes to this world to fall awake ranthot and torture because of fear and do not want to leave.Buddhist Dhamma training in materials (not just merit, then that will have to go to heaven without meditation), it is understood that "Khan-all five of the" midnight. There is no certainty. Change and the dilapidated and is extinguished at the end and between that of doom to come. Khan, five, it will inevitably swings should therefore prepare and prepare.When death arrives, we will have no thuronthurai and death consciousness and "knowledge of death" which is the culmination of living celebrities.

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 2:

"When near death," it is felt? Symptoms of "dead" people who have studied or had talked with NDE (near-death experience), it was like you Hatchpong tea at some elephants have researched this matter in writing. "State of the Dead" and described it as "the dead" in the different stages it was like
, so it has four stages of this one. The first phase is the earth began to disintegrate into water. The deceased will feel exhausted, weakness, vision different from Alzheimer's for anything not expressly everything looks dull to me everything that I look to the streets as sunny images to dance glittering out two. . The term water becomes light and water in the body begins to feel dry slowly began to dull torpor. Away from the toe up Cochlear began to recognize The start did not hear anything Looking towards what I see is smoke three. This fire is the wind Ears do not hear anything anymore. Catching a cold Wills were stopped breathing weaken steadily nose began to get a sense of smell fourth. This wind will change to the ether now all mental factors. Including breathing stops completely. Roamed the energy flow in the body to flow back into the central nervous system does not recognize my tongue taste any sense to me. I feel there like this that has gone. It feels like to light a candle was burning only say that at this point, the doctor announced that patients in their care, "passed away" and (clinical death) is the "distressing" totally extinguished. brain and circulatory systems of the body work out. That picture and name or Ebyhkants Dead was discussed further. If we believe Spirit is when the body dissolves. Where to go, how to read one another's resources. "Manner of death" based on the concept of "Zen" you "Blazing farmland" has been collected in the book. "I was enlightened" Long ago you told us that people had died in the nature of "die without reliance on" and "dead completely defenseless" people burned to death the first time close to expiring. Tempered unusually Mental anguish disorder called "the soul", which refers to the mental anguish caused suffering because the "bonded" with many or as I call it. "Do not die, and that death" is still closely involved with preconceived mind four reasons: 1. attached to the money second. Concern and regret at what is seen as a model by noon of the third. A hindrance to ban distracted mental disorder shall achieve good fourth. Set aside a snub you in the Triple Gem , he said that most people die characteristic symptoms. The poor do not die the death that was completely defenseless people dying right mind unshaken sad and sentimental in the way of the demise and four principle reasons: 1. I appreciate the relaxed rules of the Dead 2. Appreciation to the conditions in a world of impermanence. A quintessential third. Remember the good deeds that have come to life. There was joy and delight 4. Adhering to the Triple Gem, you relied on all the time, until his death this reason, I see that. "Practice die before you die" as Buddhadasa Bhikkhu taught us that a noble , but most people are feared dead. Despite the mention of the word death was not given. It is considered "cursed" and that no one escapes death, even one learning "a patently fictional death" or "dying before death train" that is so important. It was fun It is exciting, gratifying. It makes it alive during the distress diminished. And when it is time to leave this world, it's not panic depressed and suffering because of the fear and do not want to go Buddhists who practice religion in any material fact (not just me, then I will go to heaven without. to practice), it is understood that. "The five aggregates," are inaccurate. Uncertain Change and decay And ultimately to perish And during that time the equipment arrived there. Khan would take five swings It should be prepared and unprepared when death comes, we will not be disturbed. And death consciously and "intentionally killed", which is the culmination of the life itself.