การทำขวัญข้าวเป็นพิธีกรรมที่ชาวนาให้ความสำคัญ เชื่อว่าถ้าได้ทำขวัญข้าว และพระแม่โพสพได้รับเครื่องสังเวยแล้ว ไม่ทำให้เมล็ดข้าวล้ม หนอน สัตว์ต่าง ๆ มากล้ำกราย ได้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์ เนื่องจากมีความเชื่อว่าพระแม่โพสพจะให้ผลผลิตที่มากน้อยเพียงไรขึ้นอยู่การกับการทำขวัญข้าว การทำขวัญข้าวกระทำกัน ๒ ช่วง คือ ช่วงข้าวตั้งท้อง และช่วงการเก็บเกี่ยว โดยวิธีการทำขวัญข้าวเริ่มจากการนำชะลอมที่ใส่ หมากพลู กล้วย อ้อย ขนมถั่ว ขนมงา ส้ม ผลไม้รสเปรี้ยวต่างๆ ฯลฯ ผูกไว้ปลายไม้ โดยมีธูปปักที่ยอดจำนวน 9 ดอก และธงสีต่างๆ นำไม้ไปปักบริเวณทุ่งนา จากนั้นกล่าวคำทำพิธี ขณะกล่าวคำทำพิธีให้ผู้กล่าว รวบต้นข้าวมาหนึ่งกำมือพร้อมปะแป้ง ส่องกระจก พรมน้ำมันหอม และทำท่าหวีต้นข้าวไปตามลม (เสมือนปะแป้ง พรมน้ำมันหอมและหวีผมให้พระแม่โพสพ)