รูปของรัฐและรูปแบบของประมุขของรัฐ
รูปของรัฐ
1. รูปของรัฐตามตำรารัฐศาสตร์ จำแนกได้ 3 รูปแบบ คือ
รัฐเดี่ยว (Unitary State) (3) รัฐรวมหลายรัฐ (Federation)
รัฐรวมสองรัฐ (Union)
2. รัฐเดี่ยว คือ รัฐซึ่งเป็นเอกภาพ ไม่ได้แบ่งแยกออกจากกัน มีการใช้อำนาจสูงสุดทั้งภายในและภายนอกโดยองค์การเดียวกันทั่วดินแดนของรัฐ ประเทศที่มีรูปของรัฐเป็นรัฐเดี่ยว ได้แก่ สเปน โปรตุเกส ญี่ปุ่น นอรเวย์
3. รัฐรวมสองรัฐ คือ รัฐซึ่งมารวมเข้าด้วยกันสองรัฐ โดยมีประมุขร่วมกันหรือโดยการใช้อำนาจภายนอกร่วมกัน แต่ใช้อำนาจภายในแยกจากกัน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
รัฐรวมที่มีประมุขร่วมกัน (Personal Union) ปัจจุบันรัฐแบบนี้ไม่มีแล้ว
รัฐรวมที่ใช้อำนาจภายนอกร่วมกัน ปัจจุบันรัฐแบบนี้ไม่มีแล้ว
4. รัฐรวมหลายรัฐ คือ การรวมตัวของรัฐต่างๆ มากกว่าสองรัฐขึ้นไป ด้วยความสมัครใจของทุกรัฐ เพื่อประโยชน์ร่วมกัน รัฐแบบนี้มี 2 ประเภท คือ
สมาพันธรัฐ (Confederation) ปัจจุบันไม่มีรัฐแบบนี้แล้ว
สหรัฐ (United States) เช่น สหรัฐอเมริกา สหรัฐอาหรับเอมิเรต
5. สหรัฐอเมริกา เริ่มตั้งประเทศเป็นสมาพันธรัฐ แต่เหตุการณ์ต่อมาแสดงให้เห็นว่า รัฐรวมแบบสมาพันธรัฐอ่อนแอมาก ไม่สามารถคุ้มครองตนเองได้ ต่อมาในปี พ.ศ.2332 จึงได้มีการยกเลิกรัฐธรรมนูญฉบับนั้น และประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยกำหนดรูปของรัฐให้เป็นแบบสหรัฐ
6. รูปของรัฐแบบใหม่ เช่น สหรัฐอเมริกา นั้น ต่อมาได้กลายเป็นแม่แบบให้แก่ประเทศต่างๆ เช่น ออสเตรเลีย แคนาดา สวิตเซอร์แลนด์ เยอรมัน อินเดีย มาเลเซีย
7. การกำหนดรูปแบบสหรัฐทำได้โดยการแบ่งอำนาจรัฐบาลออกเป็น 2 ส่วน กล่าวคือ
อำนาจของรัฐบาลกลางหรือรัฐบาลแห่งชาติ (Federal Government)
อำนาจของรัฐบาลแห่งมลรัฐ (State Government)