คือ อุปกรณ์ที่ใช้จัดทำแผนที่อย่างหนึ่ง เพื่อย่อหรือขยายแผนที่ให้ได้ขนาดหรือมาตราส่วนตามที่ต้องการ เครื่องย่อขยายแผนที่โดยทั่วไปนิยมใช้แบบโต๊ะไฟ ซึ่งมีแท่นวางแผนที่ต้นฉบับและมีไฟส่องอยู่ใต้กระจกทำให้เห็นแผนที่ต้นฉบับปรากฏเป็นเงาบนกระจกอย่างชัดเจน
วิธีใช้เครื่องย่อขยายแผนที่ ให้ยึดปลายแขนด้านหนึ่งไว้กับโต๊ะแสง แล้วนำด้านที่มีเข็มลากตามแนวรูปร่างแผนที่ด้านที่ติดกับดินสอ แล้วลากเส้นตามบนกระดาษ