ประวัติวัดพระบรมธาตุ พระอารามหลวง .

ประวัติวัดพระบรมธาตุ พระอารามหลวง

...พระยาลือไทยราช ผู้เป็นลูกพระยาเลอไทย เป็นหลานแก่พระยารามราช เมื่อได้เสวยราชย์ในเมืองศรีสัชนาลัยสุโขทัย ได้ราชาภิเษกเป็นท้าวเป็นพระยาขึ้น ชื่อศรีสุริยพงศ์มหาธรรมราชาธิราช หากเอาพระศรีรัตนมหาธาตุอันนี้มาสถาปนาในเมืองนครชุมปีนี้นั้น พระมหาธาตุอันนี้หาใช่ธาตุอันสามานต์ คือ พระธาตุแท้จริงแล้ เอาลุกแต่ลังกาทวีปพู้นมาดาย เอาทั้งพืชศรีมหาโพธิ์อันพระพุทธเจ้าเราเสด็จอยู่ใต้ต้นและผจญขุนมาราธิราช ได้ปราบแก่พระสัพพัญญุตญาณเป็นพระพุทธเจ้า มาปลูกเบื้องหลังพระมหาธาตุนี้ ผิผู้ใดได้ไหว้นบกระทำบูชาพระศรีรัตนมหาธาตุและพระศรีมหาโพธิ์นี้ว่าไซร้ มีผลอานิสงส์พร่ำเสมอดังได้นบตนพระเป็นเจ้าบ้างแล.....

ข้อความจากจารึกนครชุมที่คัดมานี้ได้บอกถึงประวัติความเป็นมาของวัดพระบรมธาตุได้ชัดเจนที่สุด เป็นวัดที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุและพระศรีมหาโพธิ์ มีอายุเก่าแก่กว่า ๖๔๘ ปี คือ ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๙๐๐ สมัยของพระมหาธรรมราชาลิไทแห่งกรุงสุโขทัย
วัดพระบรมธาตุ เป็นวัดที่สร้างขึ้นมาพร้อมกับเมืองนครชุม เป็นพระอารามหลวงประจำเมืองเหมือนกับวัดพระแก้ว เป็นพระอารามหลวงประจำเมืองกำแพงเพชร วัดพระบรมธาตุขึ้นทะเบียนเป็นวัดเมื่อ พ.ศ. ๑๘๕๘ ในสมัยต้นกรุงสุโขทัย เมื่อตีความจากจารึกนครชุม วัดพระบรมธาตุควรจะสร้างเมื่อ พ.ศ. ๑๗๖๒ ในสมัยของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ เจดีย์มหาธาตุเมืองนครชุมเดิมมี ๓ องค์ ตั้งอยู่บนฐานเดียวกัน สันนิษฐานว่าสร้างโดยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พ่อขุนรามคำแหงมหาราช และพระมหาธรรมราชาลิไท สร้างเป็นพุทธเจดีย์ประจำรัชกาล
วัดพระบรมธาตุ เจริญรุ่งเรืองมากกว่า ๒๐๐ ปี จนกระทั่งเมืองนครชุมถึงภาวะล่มสลายตามกฎแห่งอนิจจัง เพราะแม่น้ำปิงกัดเซาะแนวกำแพงเมืองพังพินาศ ความเจริญทางพุทธจักรและอาณาจักรได้สูญสิ้นไปจากเมืองนครชุม เมืองฝั่งตรงข้ามทางทิศตะวันออกคือเมืองกำแพงเพชรได้เจริญรุ่งเรืองขึ้นมาแทนที่ วัดพระบรมธาตุร้างมานานกว่า ๓๐๐ ปี จนกระทั่งถึงสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ วัดพระบรมธาตุจึงมีหลักฐานที่ชัดเจนอีกครั้ง จากหนังสือพระราชนิพนธ์เสด็จประพาสต้นครั้งที่ ๒ เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. ๒๔๔๙ ณ เมืองกำแพงเพชร ความว่า
ใน พ.ศ. ๒๓๙๒ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) แห่งวัดระฆังโฆษิตาราม ได้เสด็จมาเยี่ยมญาติที่เมืองกำแพงเพชร พักที่วัดเสด็จ ได้อ่านจารึกนครชุม ที่ประดิษฐ์ฐาน ณ อุโบสถวัดเสด็จ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร ได้ทราบว่ามีเจดีย์โบราณบรรจุพระบรมสารีริกธาตุอยู่ริมฝั่งแม่น้ำปิงฝั่งตะวันตกตรงข้ามเมืองเก่าสามองค์ จึงได้ให้เจ้าเมืองกำแพงเพชรพระยารามรณรงค์สงคราม (น้อย) ได้ป่าวร้องให้ประชาชนแผ้วถาง พบพระเจดีย์ตามจารึกจริง และปฏิสังขรณ์ขึ้น
ในปี พ.ศ. ๒๔๑๔ แซภอ ( แซงพอ หรือพระยาตะก่า) พ่อค้าไม้ชาวกะเหรี่ยงมีใจศรัทธาจะบูรณปฏิสังขรณ์พระเจดีย์วัดพระบรมธาตุ นครชุม พระยากำแพงเพชร เจ้าเมืองได้ทำหนังสือขออนุญาตลงมาที่กรุงเทพ ทางกรุงเทพจึงตอบอนุโมทนาและอนุญาตให้ซ่อมแซมได้ ดังปรากฏสำเนาสารตราจากสมุหนายก ซึ่งรับผิดชอบกำกับดูแลหัวเมืองฝ่ายเหนือ
พระยากำแพงเพชร มีใบบอกลงไปว่า
...แซภอ..เข้ามาทำหนังสือสัญญาขอทำไม้ขอนสัก ณ ป่าคลองสวนหมาก คลองวังเจ้า คลองประกัง แขวงเมืองกำแพงเพชร ได้ผลประโยชน์มาก แซภอ มีใจศรัทธาอยากจะสร้างพระเจดีย์ก่อเก่าที่วัดพระธาตุ หน้าเมืองกำแพงเพชร ฝั่งตะวันตก แซภอได้จ้างราษฎรทำอิฐเก้าหมื่น สิ้นเงิน ๔๔ ชั่ง ตำลึง ๒ บาท จะก่อสวมพระเจดีย์เก่าลงทั้งสามองค์ กว้าง ๑๕ วา ยาว ๑๕ วา ชักเป็น ๔ เหลี่ยม มีมุข ๔ ด้าน แล้วจะก่อเจดีย์บนมุขด้านละองค์ ขอพระราชทานที่ดินก่อกำแพงรอบพระเจดีย์หนาสามศอก สูงสี่ศอก ห่างพระเจดีย์ออกไปอีก ๑๐ วา จะเอาช่างเมืองนอกมาก่อ จะลงมือกระทุ้งราก ณ เดือนหก ข้างขึ้น ปีวอก จัตวาศก แต่รูปพระเจดีย์เก่าที่ชำรุดหักพังนั้นได้นำแผนที่ถ่ายตัวอย่างให้ข้าหลวงชำนาญภาษาลงไปนั้นได้แจ้งตามบอกแล้ว จึงให้พระราชเสนาปลัดทูลฉลองมหาดไทยฝ่ายเหนือบอกเสนอท่านเจ้าพระยามหาศรีสุริยวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ท่านเจ้าพระยาภูธราภัยที่สมุหนายก ได้ปรึกษาพร้อมกันเห็นว่า แซภอ กะเหรี่ยงมาทำป่าไม้ขอนสักแขวงเมืองเมืองกำแพงเพชร มีทุนรอนมาก มีใจศรัทธาที่จะสถาปนาพระเจดีย์เก่า ทำมุขก่อกำแพงสวมพระเจดีย์ธาตุนั้น เป็นกองการกุศลของ แซภอต่อไปในพระพุทธศาสนาจะได้เป็นที่สักการบูชาต่อไป
ต่อมา พ.ศ. ๒๔๑๘ แซภอถึงแก่กรรม การปฏิสังขรณ์ชะงักไป จนถึง พ.ศ. ๒๔๔๘-๒๔๔๙ พะโป้ จึงรวบรวมทุนทรัพย์ปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่จนสำเร็จ และยกยอดฉัตรขึ้นประดิษฐานในเพ็ญ ๖ พ.ศ. ๒๔๔๙ ก่อนที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจะเสด็จประพาสต้นเมืองกำแพงเพชรเพียง ๓ เดือน พระองค์ทรงพระราชหัตถเลขาบันทึกไว้ว่า
พระเจดีย์นี้ทาสีเหลือง มีลายปูนขาว แลดูในน้ำงามดี
พะโป้ได้ทำหนังสือกราบบังคมทูลถวายพระราชกุศล เล่ารายละเอียดในการบูรณะว่า
ข้าพระพุทธเจ้า นายร้อยพะโป้ ผัว ทองย้อย ภรรยา ข้าพระพุทธเจ้าชาติกะเหรี่ยง คนในบังคับอังกฤษ แต่ทองย้อยภรรยาเป็นคนสยาม ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ตำบลคลองสวนหมาก ท้องที่อำเภอเมือง แขวงเมืองกำแพงเพชร ขอถวายรายงานทูลเกล้าถวายพระราชกุศลการปฏิสังขรณ์วัดพระบรมธาตุ ยื่นต่อพระเจ้าน้องยาเธอกรมหลวงดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ขอฝ่าพระบาทตรวจดู เห็นไม่มีโทษแล้วขอให้ทรงนำจึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาททรางทราบ
ข้อ ๑ เดิมช้านานประมาณ ๓๗ ปีมาแล้ว พระยาตะก่า ชาติกะเหรี่ยงพี่ชายข้าพระพุทธเจ้าได้ก่อสร้างพระบรมธาตุองค์นี้ไว้ที่ตำบลพระบรมธาตุ แขวงเมืองกำแพงเพชร แต่ยังหาทันสำเร็จไม่พระยาตะก่าถึงแก่อนิจกรรมเสีย ตั้งแต่นั้นมาก็หาจะมีผู้ใดปฏิสังขรณ์ขึ้นไม่
ข้อ ๒ ครั้นศก ๑๒๓-๑๒๔ ข้าพระพุทธเจ้ามีศรัทธา ได้ออกทรัพย์ของข้าพระพุทธเจ้า ๑๕,๐๐๐ บาท เมื่อศก ๑๒๓ พระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นนครชัยศรี ทรงโมทนาในพระบรมธาตุ ๑๐๐ บาท เมื่อศก ๑๒๔ พระเจ้าลูกยาเธอสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ทรงโมทนาในพระบรมธาตุ ๒๐ บาท พระวิเชียรปราการ ผู้ว่าราชการเมือง โมทนา ๑๐๐ บาท นานบุญ เจ้าพนักงานสรรพากรเมืองกำแพงเพชร ๒๐ หลวงประชุม เมืองชัยนาท ๘๐ บาท จีนล่ำซำ ๑๐๐ บาท พระครูเมธีคณานุรักษ์เจ้าอธิการวัดนี้ ๑๒๐ บาท นายวัน อำแดงไทย ๑๐๐ บาท นายชุ่ม อำแดงว

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 1:

History of Wat Phra bonmathatu Luang monastery

...Praya Praya Thai child starvation in a Royal Thai Prince's descendants, as Le Royal RAM. When the throne was in the city of Sukhothai, SI satchanalai. rachaphisek is a fairy Prince. The name Sri suriya's House fair Emperor. Phra mahathat, this one not that man is an actual relics can be determined. Remove the stand, but the whole continent a magical plant and remove die phun Sri Maha PHO Buddha and we went under and the legendary King marathirat was subdued, as well as sap's Buddha yut phan. Phi, who has taken on the altar to pray to Phra Sri Rattana mahathat, Phra Si Maha PHO this ไซร้. Effect on their growth without limit, so always be sure about God.....

Text from the inscription of Angkor CHUM that accurately reflect the history of WAT phraborommathat the most obvious. As a measure to enshrine śarīra and Phra Sri Maha PHO. More than 648 years old of age, since 1900 of lithai of Sukhothai-tie
Wat phraborommathat Temple was built along with the city of Angkor CHUM is the capital city's monastery is similar to Wat Phra Kaew, kamphaeng Phet is the capital city's monastery WAT phraborommathat Temple in registration. In 1858 the Sukhothai When interpreted from the inscription of Angkor CHUM Temple in phraborommathat should be created in. 1762 in the reign of Sri Indra thit The original pagoda, there are 3 city of Nakhon CHUM Ma elements are located on the same database, presumably created by PHO Khun Sri Indra thit. PHO Khun Ramkhamhaeng Maharaj and lithai Li Tai Measuring more than 200 years of phraborommathat flourished until the town Nakhon CHUM to pulmonary collapse haengonitchang in accordance with the rules, because the ping river erosion landscape walls collapse. Prosperity through phuthotchak and the Kingdom has to disappear from the city of Nakhon CHUM. Wat Phra bonmathatu building for over 300 years until the early Rattanakosin era. Wat phraborommathat is clear evidence again. From the book history of the literature of the time PT. 2 August.Prof. 2449 city that highway at
in 1993. 2392 King Phra tha Phu David kho, Wat rakhang (Toh) si Ta RAM came to visit relatives in the city of kamphaeng Phet and Nakhon CHUM temple inscriptions that read his invention at his temple. Tumbol Amphoe mueang kamphaeng Phet province. Therefore, Prince of kamphaeng Phet city officials attended the Grand war (at least) is that villagers cry people. I found the actual inscriptions on pagoda and to restore more
. In the year 1993. 2414 San pho (overtake or phya Ta ka) Karen wood merchants have faith will be maintained in his Temple pagoda phraborommathat Nakhon CHUM. Prince of kamphaeng Phet. City officials have made books permits down to Bangkok. It appears a copy of official document from the Chief of the Prime Minister, who is responsible for overseeing Northern
. Prince of kamphaeng Phet. There is a telling sign that
... San pho ...To make a book contract, I'd do teak lumber at PA Khlong suan MAK. Khlong Wang Chao Klong Muang Phet sub-district of gang has many benefits San pho. There are believed to be created was the old pagoda Wat Phra that na mueang kamphaeng Phet. West Coast. 44. at the end of the scale will wear proof-of-concept 2 coccinia grandis pagoda to three elements. Width 15 meters long and 15 meters, there is a little square 4 4 Bay side, and then to a pagoda on the front porch. Asked to give a thick wall around the pagoda construction land three high and four elbow elbow. 10 meters outside the city, he removes the root cause to come knock at the side of the fourth year of a six-month or year-old pagoda shaped monkey, but that ruins the photo map has led, for example, the High Commissioner has notified doctors into language by telling. A successful Government land. The Chief danger today of prime quality Chao PHO Consult with each other to see how Sanders pho Karen came to the forest City Road kamphaeng Phet town Khon tattoo designs. Ron was very. There's an old pagoda to establish their faith. As a charity fund of San photo in Buddhism is that worship here
. Subsequently, 2418 (1875) San phothueng die How to restore a Windows Server 2003 R2 to 2448 (1905)-2449 PA po, it gathered to restore devolution until he succeeded in opening up the full census enshrined 6 chat. 2449 before his Majesty the King from kamphaeng Phet town history only 3 months he recorded a Royal Rescript that
. This pagoda painted yellow with lime in the water look good
. PA po my books were made to pay obeisance to inform other charity story details in a renovation that
. Lord Buddha placed a gold Officer husband Phapo My wife made me Buddha, chatikariang people in, but the people of Siam's wife placed a gold. House is located at Tambon Khlong suan MAK. The city district, the city of kamphaeng Phet. Submit to God his Royal male Secretary of State Highway Department of the Ministry of Interior Affairs Raja photo com. You see I see no blame, ask thunphra way through smooth bird chue please his Majesty palms of South Trang thuli aerosol know
. An estimated 37 1 a long slow years, ka Ta Phraya chatikariang brother I am Buddha, this element has been the construction of the phraborommathat road, tambol phraborommathat Kwang, mueang kamphaeng Phet, but also ideal for success not to die ka Ta Phraya died. Article 124 123 2 era but I have faith in the Buddha-a set of 15, Buddha!0 baht to 123 era Royal male child of God '' he uses in Nakhon chaisi thousand phraborommathat 100 Baht to 124 Royal male child of God year vajirunhis he uses in his fortress of phraborommathat: 20 lightning city Governor uses 100 Baht. The capital city, 20 Highway revenue officer meeting. Chainat town 80 baht THB 100 sam lam Chinese teacher's superior officers to guard methi Nui temple khana 120 baht THB Amdaengthai Mr. อำแดงว Mr. Wan 100 Choom.

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 3:

History, the royal style as Phra Maha that

...พระยาลือไทย Royal, the son พระยาเลอไทย is nephew to พระยาราม Royal When reigned in เมืองศรีสัชนาลัย Sukhothai Be crowned as matron of a prince. The name Si สุริยพงศ์ great enlightenment, EmperorThis is not the element also used magic stupa is relic indeed get. But exercises that มาดาย continent. Take the whole plant Si Maha pho the Buddha we went under the adventure and Khun bygone. The old สัพพัญญุตญาณ defeated a Buddha.Man has to be done wrong worship Phra Sri rattana Mahathat Bodhi and this soon. Has the merits and so always have to be their God does care....

text from the inscription Nakhon chum selected this tells the history of the relics of clearly. The temple is enshrined relics, and the Bodhi old than 6 48 years. Since 2002.And if the period of the 19th, change ลิไท of Sukhothai
.Style as Phra Maha that the temple is built, along with the city of Nakhon chum. A royal city, like the temple of the Emerald Buddha. A royal city, kamphaeng PHET. Style as Phra Maha that registered is measured in 1990.18 5 8 in the Sukhothai. When the interpretation of an inscription Nakhon chum. Style as Phra Maha that should build on.17 62 during the reign of litigant. The city of Nakhon chum originally Mahathat has three elements located on the same base. Presumably created by the litigant, the compaction and the change ลิไท.Style as Phra Maha that flourished for more than 200 years until the city of Nakhon chum to fall by condition กฎแห่ง vanity. Scour the city walls collapse. Because Ping The prosperity of Buddhism and the Kingdom has gone from the city of Nakhon chum.Style as Phra Maha that created for over 30 years. Until the early Rattanakosin period. Style as Phra Maha that have clear evidence again. From the book of เสด็จประพาสต้น second in August.Prof. 24 alike at Mueang kamphaeng PHET success
in BC.Her 9 2 Heng Samrin (big) of วัดระฆังโฆษิตาราม, visit relatives at the city walls rest at his diamond, read the inscription Nakhon chum. The invention the base at the temple วัดเสด็จ, Nai Muang District, kamphaeng PHET province.The governor of kamphaeng PHET พระยาราม campaign War (little) has published to the public to reclaim พบพระ. According to real and restoration pagoda inscriptions on
.In 2004.Sri international SAE inspiration (overtake enough or praya East GA). The wood Karen devout will back the pagoda style as Phra Maha that chum, praya wall diamond. The governor has the book asking down in Bangkok.A copy of the official document from the chancellor, as shown Which is responsible for the oversight and North
.Phraya kamphaeng PHET, whistle down
... SAE inspiration.In a book contract for making a Muleteer at forest canal park canal canal of betel nut, Wang Chao Kang District, kamphaeng PHET, great benefits, SAE, wanted to create inspiration devout old pagoda was measured the relics. Before image in the West.The money order weighing coins. 2 baht will cause wear old pagoda down three Prince wide 15 wa long 15 Aqua seizures. 4 square has 4 sides thereof, and on the porch of the pagoda Eld's Deer Park, Land for construction of thick wall around the pagoda three cubits high four cubits.10. To remove such abroad costly strikes root in at six months. The waxing moon. The monkey dark before his time. But gods the old tower damaged ruins that the map taking example for his skill in languages that inform according to said.Regent. You Chao made chancellor, Provincial Disaster consult together that แซภอ Karen do Forest District of kamphaeng PHET town Muleteer The foundation has very devout to establish the old tower.A charity. SAE inspiration in Buddhism to be next worship next
.Later, the 24 18 SAE aren died renovation abruptly, until the year 24 and 48 - 24 alike, your naked, thus collecting funds and completed the renovation of new Raise up and tiered enshrined in a pen. 6.Good alike before King Chulalongkorn will เสด็จประพาสต้น Mueang kamphaeng PHET only 3 months he miss class record
. This pagoda painted yellow has a lime and water good
.It has the Book Naked respectfully offer Royal charity. Details in the restoration that
.I, the centurion, naked, husband wife Karen National tooychai I in forced England but tooychai wife is the Siamese. Many houses in klong garden piece, Mueang District, the District of kamphaeng PHET.File per heh kromluang damrong rajanubhab, Minister of interior, can you check it out. See innocuous, and please inform the smiles on our นำจึ know
.1 ever for a long time about 37 years ago, Phraya's Gila national Karen brother I construction relics Prince this district's relics. The District of kamphaeng PHET. But also to get it done not Phraya's old pass away.Article 2 and 3 - 12 era 12 4. I have faith on property, I, 15Exhibitions of bath when era 12 3 dependent module groupware check-point, he rejoice in the relics of 100%. When the era of 12 4, a son of the king of queens. Shall rejoice in the relics of 20%. The Chian forts, the governor of the city, Thanksgiving, 100%.Revenue Department Mueang kamphaeng PHET 20 Royal meeting, Mueang chainat 80 million Chinese lumsum 100 per teacher savant khana conservation Abbot this temple. The 12th baht. You days. อำแดง Thai 100%. You're soaked อำแดง.