การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางกายภาพ ศึกษาเส้นทางการท่องเที่ยวชุมชนเตาสังคโลกบ้านเกาะน้อย เพื่อเสนอแนวทางในการวางผังชุมชนเตาสังคโลก บ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย เพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาลักษณะทางกายภาพชุมชนเตาสังคโลก บ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย 2) เพื่อศึกษาเส้นทางการท่องเที่ยวชุมชนเตาสังคโลกบ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย 3) เพื่อเสนอแนวทางในการวางผังชุมชนเตาสังคโลก บ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย เพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยเป็นการวิจัยเชิงสำรวจ ซึ่งเครื่องมือที่ใช้คือแบบสำรวจสังเกต แบบสอบถาม และสัมภาษณ์ จากประชากรครัวเรือน และคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างในพื้นที่ โดยทำการสำรวจภาคสนามที่ชุมชนบ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย และนำมาวิเคราะห์ข้อมูลเชิงอธิบาย และเชิงปริมาณ โดยใช้ค่าความถี่ร้อยละ
ผลจากการศึกษาพบว่า จากข้อมูลลักษณะทางกายภาพชุมชนเตาสังคโลกบ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัยพบว่ามีเส้นทางศึกษาแหล่งโบราณคดีเตาสังคโลก ซึ่งมีความสำคัญทั้งในลักษณะทางภูมิสังคม วัฒนธรรม ประเพณี วีถีชีวิตของชุมชน รูปแบบอัตลักษณ์ของพื้นที่ทำการวิจัย ซึ่งแต่ละส่วนมีลักษณะเฉพาะด้าน และมีศักยภาพของพื้นที่เอื้อต่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมจึงสามารถสรุปเป็นการวางผังชุมชนเตาสังคโลกบ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย เพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยการวางผังชุมชนพื้นที่เส้นทางท่องเที่ยวในชุมชนให้มีความเชื่อมโยงกันตลอดเส้นทางชุมชนเตาสังคโลกบ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย โดยการพัฒนาพื้นที่และกิจกรรมทั้ง 3 จุด ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงติดต่อกันตลอดเส้นทางของการท่องเที่ยวชุมชนเตาสังคโลก บ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัยดังต่อไปนี้
พื้นที่ศูนย์ศึกษา-อนุรักษ์กลุ่มเตาสังคโลก หมายเลข 42 และ 123
เป็นบริเวณที่มีกลุ่มเตาสังคโลก กระจายตัวอยู่ริมฝั่งแม่น้ำยม เป็นจุดเริ่มต้นที่ประกอบไปด้วยศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ซึ่งประกอบด้วยการบริการนำท่องเที่ยวทางบก โดยรถราง พื้นที่เช่าจักรยาน การนำท่องเที่ยวทางน้ำ มีการบริการล่องเรือท่องเที่ยว มีมัคคุเทศน์ที่เป็นคนในชุมชนนำการท่องเที่ยว นอกจากนั้นยังมีร้านจำหน่ายอาหาร เครื่องดื่ม พื้นที่จอดรถ ซึ่งในส่วนนี้นักท่องเที่ยวจะได้ศึกษาและชมกลุ่มเตาสังคโลกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในชุมชนเตาสังคโลก บ้านเกาะน้อย ศรีสัชนาลัย และมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และจากนั้นจะมีการเชื่อมโยงไปยัง กลุ่มเตาสังคโลกบนพื้นผิวดินที่กระจายตัวอยู่ริมฝั่งแม่น้ำยม ในส่วนนี้จะมีการปรับภูมิทัศน์และมีการสร้างทางเดินไม้เพื่อให้นักท่องเที่ยวเดินศึกษา เที่ยวชมได้โดยรอบและมีป้ายข้อมูลรวมทั้งมีเจ้าหน้าที่เพื่ออธิบายรายละเอียดสำหรับนักท่องเที่ยว และนักเรียนนักศึกษาที่เข้ามาทำการทัศนะศึกษา ทั้งยังจัดสรรเส้นทางจักรยานเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ปั่นจักรยานเที่ยวชมได้เป็นจุด และเชื่อมโยงไปยังพื้นที่พักผ่อนริมแม่น้ำ
พื้นที่ริมฝั่งแม่น้ำยม
จัดให้เป็นพื้นที่กิจกรรม และพื้นที่สำหรับพักผ่อน เช่น เส้นทางจักรยานริมฝั่งแม่น้ำยม ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสถึงบรรยากาศที่มีความเป็นธรรมชาติ และวิถีชีวิตคนริมฝั่งแม่น้ำยม นอกจากนั้นยังจัดให้มีการปรับภูมิทัศน์ ด้วยการให้มีพื้นที่สีเขียวริมฝั่งแม่น้ำเพื่อให้สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เดินทางเข้ามาท่องเที่ยว และพักผ่อน ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถนั่งเรือข้ามฟาก และล่องเรือท่องเที่ยวริมฝั่งแม่น้ำยมเพื่อท่องเที่ยวชมวิถีชีวิตคนริมฝั่งแม่น้ำยม เป็นการนำเที่ยวโดยคนในชุมชนมีส่วนร่วม และพื้นที่ยังสามารถเชื่อมโยงไปยังเตาสังคโลกพื้นผิวดิน ซึ่งในส่วนนี้นักท่องเที่ยวที่ปั่นจักรยานริมฝั่งแม่แม่น้ำยังสามารถแยกเส้นทางและกลับมาสู่จุดเริ่มต้นได้หากไม่ประสงค์ปั่นท่องเที่ยวต่อเป็นช่วง และจะมีจุดพักสำหรับนักท่องเที่ยวที่ปั่นจักรยานริมฝั่งแม่น้ำ
พื้นที่ศูนย์ศึกษา-อนุรักษ์เตาสังคโลก หมายเลข 61
เป็นที่ตั้งเตาสังคโลกใต้พื้นผิวดิน หมายเลข 61 ประกอบไปด้วยศูนย์บริการนักท่องเที่ยวซึ่งให้บริการทั้งทางด้านข้อมูล ร้านจำหน่ายอาหารและเครื่องดื่ม จุดแวะพักสำหรับนักท่องเที่ยว นอกจากนั้นพื้นที่ใกล้เคียงยังเป็นกลุ่มสืบสานงานฝีมือช่างโบราณ ซึ่งมีการปั้นเครื่องสังคโลกเพื่อจำหน่าย และมีการสาธิตให้นักท่องเที่ยวที่สนใจเข้าไปศึกษาและเรียนรู้ และนักท่องเที่ยวมีส่วนร่วมในการปั้นเครื่องสังคโลกในรูปแบบต่างๆ และได้รับเป็นของที่ระลึก ในส่วนของพื้นที่ชุมชนที่มีรูปแบบสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่มีความเป็นเอกลักษณ์ มีการให้คนในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการท่องเที่ยวชมสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น มีการเที่ยวชมวิถีชีวิตคนในชุมชนที่ยังคงความดั้งเดิมในการใช้ชีวิต นอกจากนั้นพื้นที่โซนนี้ยังสามารถเชื่อมโยงไปยังส่วนพื้นที่ทำการเกษตร ซึ่งมีการทำนาข้าว ปลูกแตงโม พืชสวนอื่นๆ โดยมีคนในชุมชนสาธิตการทำนา เพาะปลูกพืช ผัก ผลไม้ และมีการนำผลผลิตทางการเกษตรออกมาจำหน่าย และการนำผลผลิตที่ได้แปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าของผลผลิตที่มีอยู่ พื้นที่ส่วนนี้สามารถเชื่อมโยงไปยังจุดเริ่มต้นที่ศูนย์ศึกษา-อนุรักษ์กลุ่มเตาสังคโลก หมายเลข 42 และ 123