ประวัติศาสตร์ลาวยุคต้นตามหลักฐานทาง

ประวัติศาสตร์ลาวยุคต้น

ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์เมื่อประมาณ 4,000 – 5,000 ปีก่อน กลุ่มชนที่พูดภาษาไตได้อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศลาวและที่ราบสูงในภาคอีสาน รวมถึงพวกไท- กะได ม้ง-เมี่ยนที่เป็นบรรพบุรุษของชาวลาวลุ่ม และพวกม้ง-เย้าที่อพยพจากตอนใต้ของประเทศจีน แรกเริ่มกลุ่มชนเหล่านี้ไม่มีการตั้งหลักแหล่งที่แน่นอน ต่อมาเมื่อชนเผ่าต่างๆ ทั้งไท พม่า และเวียดนามอพยพลงมาในเขตเทือกเขาและหุบเขาของดินแดนเอเชียอาคเนย์ ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่ของชนชาติมอญ-เขมร ความจำเป็นในการสร้างบ้านแปงเมืองก็เริ่มมีขึ้นจนพัฒนาต่อมาเป็นเมืองเกษตรกรรม และตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณหุบเขาและที่ราบลุ่มภายใต้อำนาจของอาณาจักรเขมร

ต่อมาในปี พ.ศ.1896 พระเจ้าฟ้างุ้มทรงทำสงครามตีเอานครเวียงจันทน์หลวงพระบาง หัวเมืองพวนทั้งหมด ตลอดจนหัวเมืองอีกหลายแห่งในที่ราบสูงโคราชเข้ารวมเป็นอาณาจักรเดียวกัน ภายใต้การช่วยเหลือของกษัตริย์เขมร ก่อตั้งเป็นอาณาจักรล้านช้างขึ้นบนดินแดนที่ตั้งอยู่กึ่งกลางระหว่างลุ่มแม่น้ำโขงกับเทือกเขาอันหนำ มีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองเชียงดง-เชียงทอง เป็นอาณาจักรที่รุ่งเรืองในทุกด้าน หลังจากสถาปนาเมืองเชียงดง-เชียงทอง แล้ว พระเจ้าฟ้างุ้มทรงรับพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์ (นิการเถรวาท) จากราชสำนักเขมรมาเป็นศาสนาประจำชาติ และได้อัญเชิญพระบาง เป็นพระพุทธรูปศิลปะสิงหลจากราชสำนักเขมรมายังล้านช้าง เจ้าฟ้างุ้มทรงเปลี่ยนชื่อเป็น “เมืองหลวงพระบาง”

เมื่อพระเจ้าฟ้างุ้มสิ้นพระชนม์ พระยาสามแสนไทไตรภูวนาถ โอรสของพระเจ้าฟ้างุ้มได้ขึ้นครองราชย์ต่อ อาณาจักรล้านช้างเริ่มตกต่ำลงเพราะสงครามแย่งชิงอำนาจและเกิดกบฏต่างๆ นานนับร้อยปี จนถึง พ.ศ. 2063 พระโพธสารราชเจ้าขึ้นครองราชย์ และรวบรวมแผ่นดินขึ้นใหม่ให้เป็นปึกแผ่น และให้ย้ายเมืองหลวงของอาณาจักรล้านช้างไปอยู่ที่เมืองเวียงจันทน์ เพื่อให้ไกลจากการรุกรานของสยาม และสร้างความเจริญให้กับอาณาจักรล้านช้างเป็นอย่างมากและทรงมีสายพระเนตรยาวไกล ทรงโปรดให้พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชพระราชโอรสไปครองอาณาจักรล้านนา เพื่อเป็นการคานอำนาจพม่า ครั้นเมื่อพระเจ้าโพธิสารราชเจ้าเสด็จสวรรคต พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชเสด็จกลับมาล้านช้าง และทรงอัญเชิญพระแก้วมรกตจากเชียงใหม่ไปยังเวียงจันทน์ ในรัชสมัยของพระองค์พระพุทธศาสนาทรงมีความเจริญรุ่งเรืองมาก ทรงสร้างวัดพระธาตุหลวง หรือที่เรียกว่า “พระธาตุเจดีย์โลกจุฬามณี” และสร้างวัดพระแก้วขึ้นเพื่อประดิษฐานพระแก้วมรกต และ พระองค์มีความสัมพันธไมตรีที่แนบแน่นกับกษัตริย์ไทย โดยเฉพาะในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระเจ้าสุริยวงศาธรรมิกราช รัชสมัยของพระองค์นับเป็นยุคทองของราชอาณาจักรล้านช้าง ภายหลังเมื่อพระองค์สวรรคตแล้ว เชื้อพระวงศ์ลาวต่างก็แก่งแย่งราชสมบัติกัน จนอาณาจักรล้านช้างแตกแยกเป็น 3 ส่วนคือ อาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์และอาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์ ต่างเป็นอิสระไม่ขึ้นแก่กัน และเพื่อชิงความเป็นใหญ่ต่างก็ขอสวามิภักดิ์ต่อเมืองเพื่อนบ้านเช่นไทย พม่า เพื่อขอกำลังมาสยบอาณาจักรลาวด้วยกัน จนถึง พ.ศ. 2322 กองทัพสยามเข้ายึดครองแผ่นดินล้านช้างที่แตกแยกออกเป็น 3 อาณาจักรได้ทั้งหมด ครั้นถึงปี พ.ศ. 2365 เจ้าอนุวงศ์แห่งเวียงจันทน์ทรงวางแผนก่อกบฏเพื่อกอบกู้เอกราช แต่ไม่สำเร็จถูกตัดสินโทษประหารชีวิต กองทัพสยามในรัชกาลที่ 3 ยกมาตีนครเวียงจันทน์ได้รื้อทำลายกำแพงเมือง เอาไฟเผาราบทั้งเมือง

สงครามเจ้าอนุวงศ์
พ.ศ. 2369 อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์มีพระเจ้าอนุวงศ์เป็นกษัตริย์ ได้รับราชการกับพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยแห่งกรุงสยามมีความชอบมาก จึงประทานเมืองจำปาสักให้เจ้าราชบุตรโย้ ราชโอรสของเจ้าอนุวงศ์ปกครอง ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลต่อมา เจ้าอนุวงศ์เห็นว่าเป็นช่วงเปลี่ยนแผ่นดินจึงคิดแยกตัวเป็นอิสระไม่ขึ้นกับไทยอีกต่อไป จึงระดมกำลังรวมกับเจ้าราชบุตรโย้ซึ่งครองจำปาสักยกทัพมาตีสยามทางด้านภาคอีสานของไทยในปัจจุบัน พร้อมทั้งแสวงหาพันธมิตรจากหลวงพระบางและหัวเมืองล้านนาแต่ก็ไม่ได้รับการตอบสนอง เนื่องจากหัวเมืองดังกล่าวฝักใฝ่กับฝ่ายไทยมากกว่า เมื่อกองทัพของเจ้าอนุวงศ์ยกทัพมาถึงเมืองนครราชสีมาเห็นจะทำการไม่สำเร็จจึงตัดสินใจเผาเมืองนครราชสีมาทิ้งและกวาดต้อนเชลยตามรายทางกลับไปเวียงจันทน์ ระหว่างทางเชลยที่ถูกกวาดต้อนก็ได้ลุกขึ้นต่อสู้กองทัพลาวที่ทุ่งสำริดจนเสียกำลังทหารลาวส่วนหนึ่งด้วย ด้านฝ่ายไทยซึ่งทราบข่าวค่อนข้างช้าก็ได้ส่งกองทัพภายใต้การนำของกรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพย์และเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ขึ้นมาปราบปราม กองทัพเจ้าอนุวงศ์สู้ไม่ได้จึงแตกพ่าย ตัวเจ้าอนุวงศ์และราชวงศ์เชื้อสายก็ต้องหนีภัยไปพึ่งจักรวรรดิเวียดนาม ฝ่ายสยามจึงยึดกรุงเวียงจันทน์ไว้โดยยังมิได้ทำลายเมืองลงแต่อย่างใด และได้แต่งตั้งกองทหารจำนวนหนึ่งรักษาเมืองไว้เท่านั้น

ในปี พ.ศ. 2371 เจ้าอนุวงศ์ได้กลับมายังกรุงเวียงจันทน์โดยมากับขบวนราชทูตเวียดนามพามาเพื่อขอสวามิภักดิ์สยามอีกครั้ง แต่พอสบโอกาสเจ้าอนุวงศ์จึงนำทหารของตนฆ่าทหารไทยที่รักษาเมืองจนเกือบทั้งหมดและยึดกรุงเวียงจันทน์คืน กองทัพสยามจึงถอนกำลังเพื่อรวบรวมกำลังพลและยกทัพมาปราบปรามเจ้าอนุวงศ์อีกครั้ง ฝ่ายเจ้าอนุวงศ์เมื่อสู้กองทัพไทยไม่ได้จึงไปหลบภัยที่เมืองพวน (แขวงเชียงขวางในปัจจุบัน) แต่เจ้าน้อยเมืองพวนกลับจับตัวเจ้าอนุวงศ์และพระราชวงศ์ที่เหลืออยู่ส่งลงมากรุงเทพ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระพิโรธเจ้าอนุวงศ์มากจึงทรงให้คุมขังเจ้าอนุวงศ์ประจานกลางพระนครจนสิ้นพระชนม์ ส่วนกรุงเวียงจันทน์ก็ทรงมีพระบรมราชโองการให้ทำลายจนไม่เหลือสภาพความเป็นเมือง และตั้งศูนย์กลางการปกครองฝ่ายไทยเพื่อดูแลอาณาเขตของอาณาจักรเวียงจันทน์ที่เมืองหนองคายแทน เมืองเวียงจันทน์ที่ถูกทำลายลงในครั้งนั้นมีเพียงแค่หอพระแก้วและวัดสีสะเกดเท่านั้นที่ยังคงสภาพสมบูรณ์มาจนถึงปัจจุบัน

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 1:

History of Laos early era.According to historical evidence, when approximately 4000 – 5000 years ago. People who speak the kidney were emigrated in Laos and the plateau in the northeastern region, including the present-day Tai-kadai Hmong-Lao People's ancestors as mian and their Hmong Refugees from the South--to provoke China. Originally, these people do not have the exact source. Later, when the Tai tribes of Burma and Viet Nam exodus comes down in mountains and valleys of the South East Asian territory. Where is the Habitat of a Mon-Khmer? The need to build a House, there are enough ngamueang Japan began to develop as a city of agriculture and settlers on the Plains and valleys, under the authority of the Kingdom of Cambodia. Later in the year since 1896 God of war made bent downward blue hit the Remove of Luang Prabang, Vientiane. All the people of the cities as well as many other towns in the Khorat plateau to join the same Kingdom. Under the help of Khmer King, founded as a Kingdom of the elephants on the territory that lies mid-way between the GMS with the annam mountains. The Center is located at Dong-Chiang Chiang thong is the Kingdom that flourished in all aspects. After Chiang established Dong-Chiang thong Prince escape from the cult of Buddhism God bent downward Wong (new to Theravada) from Royal Khmer is the national religion, and summoning a PRA Buddha art Sinhalese from the Khmer Court to a million elephants. Prince bent downward, he changed its name "city of Luang Prabang," he said. When God bent downward blue death The Prince, third quarter tie and a King Son of God, the sky is bent downward toward the throne. The Kingdom of a million elephants started to fall because of the war of the rebellion occurred, and the power to usurp the years until his owner census of substance phot 2063 throne and collect arms to be stable and to move the capital of the Kingdom of a million elephants into the city of Vientiane, so far.From the invasion of Siam, and create prosperity to the Kingdom of a million elephants, and he has a long and far to discern God's son, is the most important of the goat crowned King of Lanna Kingdom. To lever the power of Myanmar But when the owner of the substance, because God passed. God is the most important of the goat of the second coming of the Maitreya and Xang Emerald Buddha from Chiangmai to Vientiane. In his reign Buddhism has flourished a lot built Wat Phra that Luang, called "Phra Chedi chulamni world" and construction of Temple of the Emerald Buddha on a pedestal to Emerald Buddha, and he has a partnership with the Thai King, especially in the rush.Yotmadet of the Emperor King suriya wongsa thammikarat His reign is considered the golden age of the Kingdom of a million elephants. Later, when he passed away. Lao royalty money to compete for the throne between the rapids the Kingdom of a million elephants Kingdom. 3 disunity as Xang Kingdom of Luang Prabang is Xang Hotel Vientiane and Champasak Kingdom are mutually independent, free to compete for the big money asked to surrender to the City page.Onban like Thai, Myanmar (Burma), Laos, Kingdom coming to bow down to get together until the Siamese armies to 2322 (1779) occupy land the Xang split into 3 realms have all but reached the owner of 2365 (1822) anuwong of Vientiane the rebels, he was planning to salvage the country, but was not successful was sentenced death penalty. The army of Siam in the reign of 3 lift the Almaty city walls to demolish the destruction of Vientiane. Remove the fire burning Plains and cities Chao anuwong war 2369 (1826) the Kingdom of a million elephants, Vientiane has God as King anuwong. Get official with his Majesty King Rama of Siam is like. It served on the city of Champa, daughter to stagger. Son of Chao anuwong ruled Later, when his Majesty King Rama of his death. His Majesty seated into head, 1911 the Monkey King's treasure yarat thawan reign later. Chao anuwong deems it a separate idea change the land of freedom does not depend on the Thai anymore. It raises are combined with the daughter to stagger the Champa army Almaty Siam to the northeast of the current Thai as well as seek a partner from Luang Prabang and Northern towns, but it does not receive a response, because these cities take a more Thai ladies. When the army of Prince anuwong army reached the city of Nakhon Ratchasima will not succeed decided to burn the city of Nakhon Ratchasima left and a captive herd on the way back to Vientiane. The captives were swept during the night fighting the Laotian army rose up around the bronze soldier was killed until after Lao part. The Thai team, which is a relatively slow news would have sent an army under the leadership of the Department of army to the glorious Palace, Phra Chao sakdi sep and DIN thonde Yap tea (sing singhaseni) come up against. Chao anuwong army fighting with each other is not so different. The House would descent anuwong and escape disaster to reliance Empire, Viet Nam. Siam party seized the city by destroying the city, but has also somehow and regiment was appointed one of the treatment only. In 2371 (1828) Chao anuwong. return to Vientiane by a procession of Viet Nam to bring Ambassador of Siam to surrender once again, but enough chance of their military officials lead anuwong kill Thai soldier that keeps the city until the city and nearly all night. Siam army withdrawal are to gather troops and army officers came to once again suppress anuwong. • Thai army officers face when anuwong did so to escape the city were (Xieng Khouang, nowadays), but at least city officers were captured and the British returned the remaining anuwong sent down to Bangkok. His Majesty seated 1911 his anger God, therefore many anuwong confined native central city to expose anuwong until his death. Best city, he has destroyed the Royal command does not support a political party and the Thai Government Center area to take care of the territory of the Kingdom of Vientiane to Nong Khai town instead. The city of Vientiane, which was breached at the time it was just the color of the Emerald Buddha Temple and Tower only still intact Manilkara hexandra until today.

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 2:

Lao early as historical evidence about 4,000 - 5,000 years ago people speaking style has migrated into Laos and plateau in the east, including the Times - shift of - Mien, a predecessor. of the Lao people And more specifically - Yao, who migrated from southern China. These initial groups to take up residence on the course. When people come to race in both Burmese and Vietnamese immigrants settled in the mountains and valleys of the land Southeast Asia. Which is the residence of the children - Khmer. The need to build up The city began to develop as a city. And settled in the valleys and lowlands under the rule of the Khmer Empire in the year 1896 Fa Ngum the war hit Vientiane and Luang Prabang. All the cities that were Lands and many of the Korat Plateau in the kingdom. Under the assistance of the Cambodian king. Kingdom established a million elephants on land that is located midway between the Mekong River with the mountains satisfied. Center is located in Dong Chiang - Xieng Thong. Kingdom is rich in all aspects. After installation in Dong Chiang - Chiang golden Fa Ngum had been Lanka Buddhist doctrine. (New priest) from the divan Cambodian national religion. And invite some Buddha Art Sinhalese from the Cambodian royal elephant. Stoops was renamed Prince "Luang Prabang" on Fa Ngum died. King Three Hundred Times Tri Phuwanat Fa Ngum's son was on the throne. Xang kingdom began to decline due to the war and insurrection was for hundreds of years until the year 2063, the cleverness of the royal prince to the throne. And were subject to Solidarity. And to move the capital of the Kingdom of Lan Xang to the City. So far from the invasion of Siam. And contribute to the Kingdom of Lan Xang is very long and he has sight. Please, God Setthathirath son to dominate the Lanna kingdom. To counterbalance Myanmar Lord King of Opti when you died. God Setthathirath come back elephants. He took the Emerald Buddha from Chiang Mai to Vientiane. In his reign, Buddhism He is very prosperous. Had built Wat Phra That Luang Also known as the "Chedi CHARMS world" and create Temple of the Emerald Buddha to Buddha, and he has a good relationship with the king of Thailand oscillations. Especially in the reign of Emperor. Romanization relatives for Christmas His reign was the golden age of the Kingdom of Lan Xang. Then later when he died Lao royal throne were assembled together. The Xang kingdom split into 3 parts Xang kingdom, Luang Prabang. Kingdom of Vientiane and Kingdom of Champasak. That is independent of each other. And to take such a big city, it's allegiance to neighboring Thailand, Myanmar, Laos to ask for it, beat together until 2322 in the Kingdom of Siam in the earth Xang split into three kingdoms of all the year. . S. 2365 subfamily of Vientiane He plans to salvage independence rebellion. But success is not sentenced to death. Siamese reign in 3 to beat Vientiane destroyed walls. A fire and burn the city war subfamily of 2369 Kingdom of Vientiane with God Anu is king. He worked for the King Rama II of Siam are liking it. Champassak has given to you, son, yo. Son of the ruler of the subfamily Later, when King Rama II's death. King Nang Klao crowned Thawanyavichajit ascended the throne as King Rama later. Subfamily that a change of thought independence regardless of Thailand anymore. Thus raising the children are with you, which occupies Lean Champa invaded Siam in northeastern Thailand. The alliances of Luang Prabang and the cities of Lanna, but did not receive a response. Because such districts are inspired with the Thailand over. And the host of the subfamily troops arrived in Bangkok will not see success, decided to burn the city of Nakhon Ratchasima left and forcibly captured on the way back to Vientiane. Among the prisoners were forcibly had risen against the Royal Lao Armed Forces of the field until the Bronze Age was part by Lao soldiers. Thailand, which the parties know quite soon sent an army under the leadership of the palace's holy people consuming and Bodindecha (SingSinghaseni) was suppressed. Subfamily Army fighters were not so broken. The subfamily and family had to flee to their imperial lineage Vietnam. The holder of Vientiane by the Siamese, so as not to destroy the city down below. And have made ​​a certain number of troops in the city only in the year 2371 subfamily returned to Vientiane, by coming up with a procession led envoy to Vietnam to seek allegiance Siam again. But when the opportunity arose subfamily bring their soldiers to kill military and seized the city of Vientiane, almost all night. The Siamese is evacuated to gather forces and troops to suppress the subfamily again. The subfamily Thailand when fighting forces were not so taken refuge in the city's. (Xieng Khouang today), but the small town to catch up from the subfamily and the royal family is left handed down to Bangkok. King Nang Klao very angry subfamily subfamily sent a detainee abuse Middle School until death. The Vientiane, he is graciously leaving no condition to destroy the city. And central government departments to administer the territory of the Kingdom of Thailand Nong Khai to Vientiane. Vientiane city was destroyed and there was just the glass tower and temple Sisaket only remained intact until today.

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 3:

The early medieval history of Laos

according to historical evidence about 4 000 - 5,,000 years ago, peoples speak Tai migrated into Laos and plateau in the northeast, including the Tai - Kadai Hmong - mien is ancestor of the Laotian group. And the Hmong - Yao migrated from the south of China.And it came to pass, when tribes, the Tai, Myanmar and Vietnam migrated in mountain area and the valley of land Southeast Asia. Which is a resident of the Mon - KhmerAnd settled the valley, and the plain under the power of the Khmer Empire
.
later in the year.1896 FA Ngum had war hit Vientiane Luang Prabang, cities and all. As well as the cities of several locations in the Tibetan Plateau is the same. Under the help of กษัตริย์เขมร.Centered on Chiang's Dong - gold. Empire to flourish in all aspects. After the establishment of the city Chiang Mai Dong - gold, FA Ngum had taken the Buddhist doctrine and family (นิกา) doctrine).And summon the Luang Prabang A statue of Khmer art Sinhala court to Ford Prince hooked was renamed as "Luang Prabang."
.
when FA Ngum died of three hundred Tai (a king? The son of FA Ngum's ascension to the throne. LAN Xang started down because of the war for power and various rebel for hundreds of years, till BC.2063 the cleverness of Royal you ascend to the throne. And collect the land up a new unified. And moved the capital of LAN Xang in the city of Vientiane. So far from the invasion of the guards.Grant unto God ไชยเชษฐาธิราช son to rule the Lanna kingdom to counterbalance Myanmar. When God Bodhi of Royal you passed away. God ไชยเชษฐาธิราช returned to FordIn his reign Buddhism had flourished, and made วัดพระธาตุหลวง, also known as the "vehicle world capillary lymphangioma." And build a temple to the Emerald Buddha.Especially in the reign of King Maha chakkraphat. God meant the kin of Saintly King His reign is the golden age of ราชอาณาจักรล้านช้าง. Later, when he died. The Royal Lao they struggle for the throne.3 the LAN Xang Luang Prabang. Vientiane and the LAN Xang kingdom of champasak. Are not independent to each other. And to take a big different give allegiance to neighbor cities such as MyanmarUntil B.Professor 2322 Siamese army to possess the land which 3 Ford divided kingdom. And it came to pass, that year2365 anouvong of Vientiane was plotting a rebellion to regain independence. But not sentenced to death in the reign 3 Siamese army quoted hit Vientiane has do buy destroy the walls took fire plain city.

.
the Laotian war2369 LAN Xang Vientiane have พระเจ้าอนุวงศ์ king. Get the government to Buddha loetla nabhalai of Siam has preferences. The city has given to เจ้าราชบุตร champasak yo. The son of the Laotian government.Jessadabodindra ascended ascend the throne as the king reign later. Anouvong that is change of government had separate independent Thai anymore.And seek partners from Luang Prabang and Lanna cities but did not get a response. Due to such cities concentrate with the Thai.On the way the captivity which had been carried right up against the army of Laos at the bronze and lost troops ลาวส่วนหนึ่ง.(sing singhaseni) to suppress the Laotian army to fight the ruin. The Royal Laotian descent and had to run to rely on the Empire of Vietnam. The Siam therefore seize Vientiane by not destroy the city down.
.
in 2002.2371 anouvong returned with the embassy Vientiane by Vietnam brought to สวามิ allocation Siam again.The army was withdrawn to collect the Siamese troops troops to suppress and Laotian again. The Laotian army did it when fighting to take refuge at the city line. (the shikra currently).Jessadabodindra's wrath Laotian very so he imprisoned you allow families to expose the central campus until death. The sticky camera was a royal command to destroy, and there will be no urbanization.Vientiane was destroyed at that time only kingfisher and measure the Sisaket only still remain completely until the present
.
.