คลัสเตอร์ส่งเสริมให้สมำชิกในกลุ่มพูดคุยและแลกเปลี่ยนข้อมูลกันอยู่เสมอ
เพื่อให้ทุกคนได้รับรู้ เข้ำใจปัญหำของกลุ่ม และหำทำงแก้ไขร่วมกัน ซึ่งจะท ำให้สมำชิกมีควำมไว้วำงใจ
4
กันมำกขึ้น และเปิดกว้ำงในกำรรับรู้ข้อมูล ข่ำวสำร และองค์ควำมรู้ใหม่ๆ ทั้งในด้ำนเทคโนโลยีกำรผลิต
กำรตลำด นโยบำย/กำรสนับสนุนต่ำงๆ จำกรัฐบำลอย่ำงต่อเนื่อง
3.2 กำรร่วมกันเป็นคลัสเตอร์จะช่วยลดต้นทุน ทั้งด้ำนวัตถุดิบ กำรท ำกำรตลำด กำร
วิจัยและพัฒนำ กำรสร้ำงนวัตกรรม กำรพัฒนำบุคลำกร และกำรพัฒนำโครงสร้ำงพื้นฐำนส ำหรับ
ธุรกิจที่เกี่ยวข้องในคลัสเตอร์
- ด้ำนวัตถุดิบ สมำชิกสำมำรถเข้ำถึงวัตถุดิบเฉพำะส ำหรับกำรผลิตได้ง่ำย เช่น กรณี
ผู้ประกอบกำรรำยเล็กอำจมีควำมต้องกำรซื้อวัตถุดิบในปริมำณน้อย จึงท ำให้ไม่สำมำรถซื้อในรำคำที่
ต่ ำได้ กำรรวมกลุ่มเป็นคลัสเตอร์จะช่วยให้สมำชิกทรำบข้อมูลควำมต้องกำรของกันและกัน และอำจ
ร่วมกันสั่งซื้อวัตถุดิบในปริมำณมำก ซึ่งท ำให้ทุกฝ่ำยสำมำรถลดต้นทุนได้ เช่น กรณีคลัสเตอร์เซรำมิก
ล ำปำง ที่สมำชิกร่วมกันสั่งซื้อก๊ำซที่เป็นวัตถุดิบส ำหรับกำรผลิตเซรำมิกร่วมกัน ท ำให้ต้นทุนถูกลง
นอกจำกนี้ หำกสมำชิกในคลัสเตอร์มีควำมต้องกำรวัตถุดิบเฉพำะบำงอย่ำงที่ต้องมีกำรลงทุนสูงในกำร
สั่งซื้อ หรือพัฒนำขึ้นใหม่ก็อำจลงทุนร่วมกัน ซึ่งท ำให้แต่ละฝ่ำยมีค่ำใช้จ่ำยต่ ำลงได้
- ด้ำนกำรตลำด ในบำงตลำดสมำชิกอำจไม่มีควำมสำมำรถในกำรบุกเบิกตลำดได้
โดยล ำพัง กำรร่วมมือกันในลักษณะคลัสเตอร์จะช่วยให้สมำชิกด ำเนินกำรด้ำนกำรตลำดได้ง่ำยขึ้น
ด้วยกำรลงทุนที่ต่ ำ เนื่องจำกผลิตภัณฑ์ของคลัสเตอร์ซึ่งมำจำกผู้ผลิตหลำยรำยจะมีควำมหลำกหลำย
และตรงควำมต้องกำรของตลำดมำกขึ้น ในกรณีของไทยมีหลำยคลัสเตอร์ได้ด ำเนินกำรตลำดร่วมกัน
เช่น คลัสเตอร์อำหำรได้ร่วมกันเปิดตลำดสินค้ำอำหำรในประเทศจีน คลัสเตอร์เซรำมิกล ำปำง ได้มีกำร
ร่วมลงทุนเช่ำพื้นที่แสดงสินค้ำส่งออกร่วมกัน เป็นต้น
- ด้ำนกำรวิจัยและพัฒนำ ผู้ประกอบกำรส่วนใหญ่โดยเฉพำะรำยเล็กจะมีกำรลงทุน
ด้ำนกำรวิจัยและพัฒนำน้อย เนื่องจำกเป็นกิจกรรมที่มีค่ำใช้จ่ำยสูง กำรรวมกลุ่มในลักษณะคลัสเตอร์
จะช่วยให้สมำชิกร่วมกันลงทุนในกิจกรรมกำรสร้ำงนวัตกรรม และกำรวิจัยพัฒนำในเรื่องที่เป็น
ปัญหำร่วมกัน (Common Problem) หรือเรื่องที่ก่อให้เกิดประโยชน์กับทุกฝ่ำยได้ (Common Interest)
- ด้ำนกำรพัฒนำบุคลำกร แต่ละอุตสำหกรรมมีควำมต้องกำรบุคลำกรที่มีคุณภำพใน
สำขำต่ำงๆ แตกต่ำงกันไป กำรพัฒนำบุคลำกรในบำงด้ำนมีควำมส ำคัญและจ ำเป็นอย่ำงมำกที่จะ
ยกระดับควำมสำมำรถในกำรแข่งขันของอุตสำหกรรม แต่ต้องมีกำรลงทุนสูง จึงท ำให้บริษัทต่ำงๆ ไม่มี
แรงจูงใจที่จะพัฒนำบุคลำกรของตนได้ โดยร่วมกันลงทุนฝึกอบรมและพัฒนำบุคลำกรสำขำ
เฉพำะที่จ ำเป็นของอุตสำหกรรม นอกจำกนี้ธุรกิจต่ำงๆ ในคลัสเตอร์จะสำมำรถเข้ำถึงแหล่ง
บุคลำกรที่มีคุณภำพและเชี่ยวชำญเฉพำะได้ง่ำย เช่น ร่วมกันขอควำมร่วมมือจำกหน่วยงำนภำครัฐหรือ
สถำบันกำรศึกษำ เพื่อจัดหำผู้เชี่ยวชำญมำให้ค ำปรึกษำแก่คลัสเตอร์ หรือกำรร่วมมือกับ
5
สถำบันกำรศึกษำ/สถำบันฝึกอบรมในกำรจัดท ำหลักสูตรกำรเรียนกำรสอน เพื่อผลิตบุคลำกรให้
สอดคล้องกับควำมต้องกำรของธุรกิจต่ำงๆ ในคลัสเตอร์
- ด้ำนโครงสร้ำงพื้นฐำน กำรพัฒนำโครงสร้ำงพื้นฐำนส่วนใหญ่จะเป็นภำระหน้ำที่ของ
รัฐบำล สมำชิกคลัสเตอร์อำจร่วมกันวิเครำะห์ประเด็นปัญหำและควำมต้องกำรสนับสนุน เสนอต่อภำครัฐ
ในกำรพัฒนำโครงสร้ำงพื้นฐำนที่เอื้อต่อกำรพัฒนำธุรกิจต่ำงๆ ในคลัสเตอร์ ซึ่งจะช่วยให้รัฐสำมำรถ
ก ำหนดแนวทำงกำรพัฒนำได้ชัดเจนมำกขึ้น อย่ำงไรก็ตำม ธุรกิจในคลัสเตอร์สำมำรถด ำเนินกำรพัฒนำ
โครงสร้ำงพื้นฐำนในบำงด้ำนร่วมกันได้ เช่น กำรจัดตั้งศูนย์กระจำยสินค้ำร่วมกัน เป็น
3.3 คลัสเตอร์ช่วยให้เกิดกำรสร้ำงนวัตกรรมใหม่ๆ เนื่องจำกสมำชิกในคลัสเตอร์มีกำร
แลกเปลี่ยนข้อมูลและองค์ควำมรู้ระหว่ำงกันอยู่เสมอ ซึ่งท ำให้สมำชิกมีโลกทัศน์ที่กว้ำงขวำงขึ้น อันจะ
น ำไปสู่กำรต่อยอดองค์ควำมรู้เพื่อพัฒนำสิ่งใหม่ๆ อย่ำงต่อเนื่อง
3.4 กำรรวมกลุ่มเป็นคลัสเตอร์ไม่ใช่เป็นเพียงกำรส่งเสริมควำมร่วมมือของสมำชิก
ต่ำงๆในคลัสเตอร์เท่ำนั้น แต่ยังส่งเสริมกำรเปิดกว้ำงทำงกำรค้ำให้มีกำรแข่งขันของสมำชิกด้วย ซึ่งกำร
แข่งขันจะช่วยกระตุ้นให้ธุรกิจต้องปรับปรุงประสิทธิภำพและคุณภำพของตนอย่ำงต่อเนื่อง เพื่อให้
สำมำรถอยู่รอดและแข่งขันได้
3.5 คลัสเตอร์ช่วยส่งเสริมกำรขยำยตัวของธุรกิจและกำรเกิดธุรกิจใหม่ๆ เนื่องจำก
คลัสเตอร์ช่วยกระตุ้นเกิดกำรไหลเวียนของข้อมูลและองค์ควำมรู้ และร่วมกันลงทุนในกิจกรรมที่ก่อให้เกิด
กำรสร้ำงมูลค่ำเพิ่ม เช่น กำรพัฒนำบุคลำกร เทคโนโลยี และนวัตกรรมใหม่ๆ ซึ่งก่อให้เกิดกำรพัฒนำ
คุณภำพและประสิทธิภำพอย่ำงต่อเนื่อง อีกทั้งเป็นกำรเปิดกว้ำงต่อกำรแข่งขันทำงกำรค้ำ ดังนั้น คลัส
เตอร์จึงช่วยเสริมสร้ำงโอกำสกำรเติบโตของธุรกิจต่ำงๆ และเกิดขึ้นใหม่ของธุรกิจต่อเนื่องต่ำง ๆ