: คนไทยผูกพันกับสายน้ำมาเป้นเวลาช้า

:
คนไทยผูกพันกับสายน้ำมาเป้นเวลาช้านาน ชีวิตของคนไทยในอดีตจึงใช้แม่น้ำลำคลองเป็นทางสัญจร
คมนาคมขนส่ง เพราะสมัยก่อนถนนหนทางยังไม่ค่อยมีจึงเดินทางโดยใช้เรือเป็นหลัก ทำให้เกิดความสะดวกและรวดเร็ว สามารถขนส่งได้จำนวนมากและเข้าไปถึงทุกแห่งที่มีแม่น้ำลำคลอง, การชลประทาน เช่น เขื่อน อ่างเก็บน้ำ, การเกษตร เพราะพืชและสัตว์ต้องการน้ำเพื่อการเจริญเติบโต น้ำจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์, การประมง เช่น การเลี้ยงปลา การเลี้ยงกุ้ง, การอุตสาหกรรม เพราะน้ำเป็นปัจจัยสำคัญในขบวนการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรม น้ำถูกใช้เป็นวัตถุดิบใช้หล่อเครื่องจักรและระบายความร้อนแก่เครื่องจักร ใช้ทำความสะอาดเครื่องจักรเครื่องยนต์ของโรงงานและใช้ชะล้างกากของเสียจากโรงงาน และการอุปโภคบริโภค เพราะมนุษย์ต้องการน้ำสะอาดเพื่อดื่มกิน และใช้ในการประกอบอาหาร และใช้น้ำชำระล้างร่างกาย ชะล้างสิ่งสกปรกและใช้เพื่อประโยชน์อื่นๆ ในการดำรงชีวิตประจำวัน ตลอดจนเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจรวมถึงการกีฬา นอกจากนี้ วิถีชีวิตริมน้ำยังส่งผลให้เกิดวัฒนธรรมประเพณีที่เกี่ยวกับสายน้ำตามมา เช่น การเสด็จพระราชดำเนินด้วยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค การเเข่งเรือ การพายเรือเล่นโต้สักวา ประเพณีลอยกระทง หัตถกรรมพื้นบ้าน(เครื่องจับสัตว์น้ำ) ซึ่งเป็นการสะท้อนสายสัมพันธ์ระหว่างคนไทยกับสายน้ำได้อย่างชัดเจน


B:
เนื่องจากความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่เข้ามามีบทบาทต่อการดำรงชึวิตของมนุษย์เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้วิถึชีวิตของคนไทยกับสายน้ำในปัจจุบันนั้นได้เปลี่ยนแปลงไปจากอดีตอย่างมากโดยเฉพาะในสังคมเมือง ซึ่งจะเห็นได้จากการที่คนไทยอาศัยอยู่ริมน้ำลดลง นิยมอาศัยในบ้านจัดสรร คอนโดมิเนียมมากขึ้น เกิดถนนหนทางที่เอื้ออำนวยสะดวกต่อการเดินทางส่งผลให้มีการสัญจรทางน้ำลดลง ปัญหามลพิษทางน้ำที่ส่งผลให้เราไม่สามารถนำน้ำมาบริโภคอุปโภคได้เหมือนแต่ก่อน อาชีพที่เกี่ยวข้องกับสายน้ำได้ลดลงเนื่องจากคนไทยมีการประกอบอาชีพอื่นๆเพิ่มขึ้น เป็นต้น แต่ในเขตชนบทเรายังสามารถพบเห็นวิถีชีวิตกับสายน้ำที่ยังคงรูปแบบเดิมเอาไว้ เพราะความเจริญก้าวหน้ายังเข้าไปไม่ถึง และยังต้องการสืบทอดวิถีชีวิตแบบเดิมเอาไว้ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ไม่ให้วิถึชีวิต วัฒนธรรมประเพณีที่เกี่ยวกับสายน้ำได้เลือนหายไป

C:
แม้ปัจจุบันวิถีชีวิตผู้คนเปลี่ยนแปลงไป สังคมอุตสาหกรรมรุกคืบเข้ามาแทนที่เกษตร สิ่งอำนวยความสะดวกเช่นถนนหนทางเกิดขึ้นมากมาย การขยายตัวอุตสาหกรรมที่ขาดการควบคุมป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้แหล่งน้ำต่างๆ มีคุณภาพเสื่อมโทรมลง ไม่ว่าจะเป็นปัญหาขยะ ปัญหาระบบนิเวศธรรมชาติ เช่น ป่าไม้หรือพื้นที่สีเขียวริมฝั่งถูกบุกรุกทำลาย ปัญหาภูมิทัศน์ ปัญหาสลัม ปัญหาการลดลงของสัตว์และพืชน้ำ ปัญหามลพิษจากน้ำเสียจากแหล่งกำเนิดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นทำทิ้งจากบ้านเรือนเอง น้ำที่ไหลจากแปลงเกษตรสมัยใหม่ที่มีการใช้ปุ๋ยเคมีและยาฆ่าแมลง และที่อันตรายที่สุดคือน้ำทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งล้วนปนเปื้อนสารเคมีอันตรายที่สามารถสะสมปนเปื้อนได้ในน้ำ ในดิน และสัตว์ต่างๆ โดยเฉพาะห่วงโซ่อาหาร ซึ่งในที่สุดแล้ว สารเคมีเหล่านี้ก็กลับมาสู่มนุษย์เอง แม่น้ำลำคลองหลายสาย ถูกทิ้งให้เน่าเสีย จนเป็นแหล่งมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม แต่ผู้คนก็ยังต้องอาศัยอยู่กับแหล่งน้ำนั้นๆ และในที่สุดแหล่งน้ำลำคลองดังกล่าวที่เป็นต้นกำเนิดของชุมชน สังคม และวัฒนธรรม ก็เหลือแค่เป็นที่รองรับน้ำทิ้งจากกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์