ผลกระทบของการเลิกทาสต่อสังคมไทย
1. การเลิกทาสทำให้เกิดแรงงานอิสระ ไพร่กลายเป็นพลเมืองเสรีที่มีอิสระในการดำเนินชีวิตและอาชีพ
2. เป็นผลดีต่อการปฏิรูประบบราชการแผ่นดินในรูปกระทราวง ทบวงและกรม
3. ทำให้ราษฏรหันมาจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ ทำให้พระองค์มีพระราชอำนาจมากขึ้น
4. การเลิกระบบไพร่แล้วเปลี่ยนราษฏรมาเป็นทหารอย่างแท้จริง ทำให้เกิดกองทัพแผ่นใหม่
5. การเลิกระบบไพร่และทาสทำให้รัชกาลที่ 5 สามารถลดอิทธิพล และอำนาจของขุนนางลงได้
6. ทำให้บรรดาเจ้าของทาสต้องสูญเสียประโยชน์อันเกิดจากแรงงานทาสที่เคยได้รับมาเป็นเวลานาน