โรคติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง(CNS

โรคติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง(CNS Infection :Neurosurgical aspect)

พอ.นพ. ศุภกิจ สงวนดีกุล

โรคติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลางเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและเป็นภาวะฉุกเฉินทางระบบประสาทนอกจากการรักษาด้วยยาแล้วศัลยกรรมประสาทมีส่วนสำคัญในการรักษาก่อนที่ผู้ป่วยจะเกิดความพิการหรือเสียชีวิต
เชื้อโรคที่ก่อให้เกิดโรคได้แก่ แบคทีเรีย(Bacteria),ไวรัส(Virus),ปาราสิต(Parasite),เชื้อรา(Fungus),วัณโรค(Tuberculosis)และการติดเชื้อซึ่งพบเฉพาะในระบบประสาทส่วนกลางคือไพรออน(Prion)ซึ่งเป็นสารโปรตีนก่อให้เกิดโรค การติดเชื้อเข้าสู่ระบบประสาทเกิดขึ้นได้หลายทางทั้งโดยตรง(จากการบาดเจ็บ,การผ่าตัด),ติดเชื้อจากอวัยวะข้างเคียง(เช่น โพรงไซนัสอักเสบ),ทางกระแสเลือด ,และมีเชื้อบางชนิดที่ไม่ได้แพร่กระจายด้วยวิธีดังกล่าวคือ เชื้อพิษสุนัขบ้า(Rabies)ผ่านทางเส้นประสาทส่วนปลาย(Peripheral nerve),เชื้อNaegleria และHerpes ผ่านทางเส้นประสาทสมองคู่ที่1(Olfactory bulb)
ทำให้เกิดการติดเชื้อที่ตำแหน่งต่างๆ คือ กระดูก(กะโหลก,กระดูกสันหลัง:Ostromyelitis),เยื่อบุสมองและไขสันหลัง(Meningitis),ช่องเหนือเยื่อบุดูรา(Epidural empyema),ช่องใต้เยื่อบุดูรา(Subdural empyema),เนื้อสมอง(Encephalitis:สมองติดเชื้อไวรัส,Cerebritis:สมองติดเชื้อแบคทีเรีย,Brain abscess:ฝีในสมอง),เนื้อไขสันหลัง(Myelitis),โพรงสมอง(Ventriculitis)
ปัจจุบันรูปแบบการติดเชื้อในระบบประสาทเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งในแง่การแพร่ระบาด,การดื้อยาและการตรวจรักษา เนื่องจาก
1.การแพร่ระบาดอย่างรวดเร็วและควบคุมยาก เนื่องจากความสะดวกในการเดินทางจากที่แห่งหนึ่งไปสู่ที่อีกแห่งหนึ่ง
2.การเพิ่มจำนวนผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่องซึ่งเกิดจาก โรคเอดส์,การใช้ยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ,การรักษาผู้ป่วยมะเร็งให้มีอายุยืนขึ้น,ผู้สูงอายุ,การดื่มแอลกอฮอล์
3.เชื้อโรคต่างๆปรับตัวดื้อยามากขึ้นเนื่องจากการใช้ยาปฏิชีวนะฟุ่มเฟือยเกินความจำเป็น
4. ความเจริญก้าวหน้าของวิทยาการด้านพันธุศาสตร์ มีการใช้เทคโนโลยีPolymerase chain reaction(PCR)มาตรวจหาเชื้อที่ก่อโรค
ความรู้พื้นฐาน(Basic knownledge)
สมองและไขสันหลัง เป็นอวัยวะที่สำคัญบรรจุอยู่ในช่องกะโหลกและกระดูกสันหลังเมื่อเกิดการติดเชื้อจะมีความแตกต่างจากระบบอื่นๆคือนอกจากผลอันเกิดจากการอักเสบติดเชื้อแล้วยังมีผลที่เกิดจาก
1.ก้อนครอบครองพื้นที่ในช่องกะโหลก,สันหลัง(Mass lesion)ทำให้มีภาวะความดันในกะโหลกศีรษะ(Increased intracranial pressure)หรือช่องสันหลังเพิ่ม เกิดการเคลื่อนที่ของเนื้อสมอง(Brain herniation)กดทับก้านสมอง, การกดทับไขสันหลัง(Spinal cord compression)
2. ความผิดปกติของการไหลเวียนน้ำหล่อสมองและไขสันหลังเกิดภาวะน้ำคั่งในโพรงสมอง
3.โรคไพรออน(Prion)ซึ่งพบเฉพาะการติดเชื้อของระบบประสาทส่วนกลางเท่านั้น
อาการแสดงทางคลินิก การดำเนินโรคและภาวะแทรกซ้อนจึงมีความแตกต่างขึ้นกับชนิดของเชื้อโรค, ตำแหน่งที่ติดเชื้อ, กลไกป้องกันตนเองดังจะกล่าวต่อไป
กลไกป้องกันตนเอง(Host Defense)
ในระบบประสาทส่วนกลางมีกลไกป้องกันตนเองทางกายวิภาค(Anatomical Barrier)และระบบภูมิคุ้มกัน(Immunological Response)โดยอาศัยกลไกทางกายวิภาคเป็นหลักเนื่องจากขาดระบบภูมิคุ้มกัน
1.กลไกทางกายวิภาค(Anatomical Barrier) สมองและไขสันหลังได้รับการป้องกันการติดเชื้อโดยอวัยวะต่างๆคือผิวหนัง,กะโหลกศีรษะ,เยื่อหุ้มสมองและไขสันหลัง,ระบบBlood Brain Barrier , Blood CSF Barrier หากอวัยวะดังกล่าวถูกทำลาย เช่น จากการบาดเจ็บ เชื้อโรคจะเข้าสู่ระบบประสาทได้โดยง่าย
เยื่อบุดูราในสมองและไขสันหลังแตกต่างกันคือ ในกะโหลกดูราจะยึดติดแน่นกับกะโหลกส่วนในไขสันหลังดูราจะไม่ยึดติดแน่นกับกระดูก ดังนั้นในกะโหลกศีรษะการติดเชื้อในช่องเหนือดูรา(Epidura)จะไม่กระจายเป็นวงกว้างเท่าในช่องใต้ดูรา(Subdura) ส่วนในไขสันหลังการติดเชื้อในช่องเหนือดูรากับใต้ดูราจะกระจายไปได้หลายระดับของไขสันหลัง
ระบบBlood Brain Barrier , Blood CSF Barrier เป็นระบบที่มีความสำคัญซึ่งเป็นคุณสมบัติพิเศษของเส้นเลือดสมองที่แตกต่างจากเส้นเลือดในอวัยวะอื่นๆคือคัดกรองสิ่งต่างๆที่จะผ่านเข้าสู่สมองหรือน้ำหล่อสมองและไขสันหลัง เพื่อป้องกันสารพิษและเชื้อโรคไม่ให้ผ่านเข้าสมองและไขสันหลังได้โดยง่าย แต่มีผลเสียในการรักษาคือยาปฏิชีวนะบางชนิดไม่สามารถผ่านเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลางเช่นกัน ดังนั้นในการรักษาการติดเชื้อในระบบประสาทจึงต้องพิจารณาว่ายาปฏิชีวนะนั้นสามารถผ่านเข้าในสมองและไขสันหลังได้มากน้อยเพียงใด ร่วมกับความไวของเชื้อต่อยา
2.กลไกทางระบบภูมิคุ้มกัน(Immunological Response) ประกอบด้วยHumoral response,Phagocytic cellular response,Complement ในระบบประสาทส่วนกลางมีอิมมูโนโกลบูลินและคอมพลีเมนต์ในระดับต่ำมาก,ไม่มีเม็ดเลือดขาวมีแต่Microglial cell,จึงเห็นได้ว่าขาดระบบภูมิคุ้มกันการติดเชื้อในระบบประสาทเกิดขึ้นได้ง่ายและมีอันตรายกว่าระบบอื่นๆหากกลไกทางกายวิภาคเสียหาย
กลไกการติดเชื้อของระบบประสาท และการเกิดภาวะแทรกซ้อน
เมื่อเชื้อโรคกระจายเข้าสู่ระบบประสาทนั้น จะเกิดอาการแสดงของการติดเชื้อและโรคแทรกซ้อนโดยขึ้นกับ
1.ชนิดของเชื้อโรค เชื้อโรคบางชนิดชอบเกิดโรคในบางตำแหน่งของสมอง เช่น วัณโรคชอบเป็นที่ฐานสมอง, ไวรัส Herpes Simplex ชอบสมองส่วน Temporal หรือ Orbitofrontal, ไวรัสโรคโปลิโอ ชอบไขสันหลังส่วน Anterior Horn Cell เป็นต้น
2.ชนิดของภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เกิดขึ้นโดยขึ้นกับเชื้อโรคและระยะเวลาการดำเนินโรค
2.1 ภาวะน้ำคั่งในโพรงสมอง (Hydrocephalus) มักพบในวัณโรคสมอง, พยาธิตืดหมูในสมอง (Cysticercosis), เยื่อหุ้มสมองอักเสบเรื้อรัง (Chronic Meningitis)
2.2 ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่ม (Increased Intracranial Pressure) พบในการติดเชื้อแทบทุกชนิด (ยกเว้น Prion) เกิดจากการอักเสบแล้วมีภาวะสมองบวมหรือมีก้อนฝีในสมอง
2.3 โพรงสมองอักเสบ (Ventriculitis) พบบ่อยในเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากแบคทีเรียในเด็ก, ฝีในสมอง

ผลลัพธ์ (อังกฤษ) 1:

Infectious diseases in the central nervous system (CNS Infection: Neurosurgical aspect). Suppakit., d.SC., m.d., reserved good.Infectious diseases in the central nervous system is the most common problem is an emergency system and prasatnok from drug therapy, then in neurosurgical treatment before patients are caused by disability or death.The germs that cause diseases, viruses, bacteria (Bacteria) include (Virus), Mara (Parasite), fungi (Fungus), tuberculosis (Tuberculosis) and infection, which is found only in the central nervous system is private (Prion) protein substance which is causing the disease. The infection enters the nervous system occur in many ways, both directly (from trauma, surgery), infection from neighboring organs (such as nasal sinusitis), via the bloodstream, and some types of HIV that is not how it is. Mad dogs (Rabies) toxic fuel through the nerve end (Peripheral nerve), and Naegleria infection Herpes through cranial nerve (Olfactory bulb) 1 pair. Cause infection at different positions are bone (skull, spine: Ostromyelitis), the lining of the brain and spinal cord (Meningitis), channel lining North view (Epidural empyema), South (Subdural empyema) view the lining, beef brain (brain: Encephalitis, a brain infection, virus, bacteria, infection, Cerebritis: Brain abscess: abscess in the brain), spinal cord (Myelitis), ventricular (Ventriculitis)The current pattern of infection in the central nervous system changes quickly, both in terms of epidemics, drug resistance and treatment because. 1. spread fast and difficult to control because of the ease of travel from one place to another.2. to increase the number of patients with immune disease caused by HIV/AIDS, drug use, press change in patients with immune organs taken, treat cancer patient longevity, elderly, alcoholic beverage.3. drug-resistant germs of various adaptation more due to luxuries, antibiotic use than necessary.4. Advancement of science genetics side. Polymerase chain reaction technology (PCR) to detect the infection disease.Basic knowledge (Basic knownledge). Brain and spinal cord are important organs contained within the skull and spine when the channels of infection differs from other systems is additionally the result of inflammation caused by the infection, the effect caused by. 1. konkhrop in the channel area, possessing a skull, spine (Mass lesion) and/or pressure in the skull (Increased intracranial pressure), or add spine channel. The result of the brain (Brain herniation) pressed a brain stem, spinal cord (Spinal cord compression).2. disorders of water circulation, brain and spinal cord crisis casting water Chambers in the brain cavity.3. (Prion) diseases on forests, which found specific infections of the central nervous system only. Show clinical symptoms. Operation complications and diseases, so there are differences depending on the type of disease, infection, self-protection mechanisms are described later. Self defense mechanism (Host Defense).In the central nervous system has a self defense mechanism, anatomical (Anatomical Barrier) and the immune system (Immunological Response) by anatomical mechanisms primarily because of a lack of immune system.1. anatomical mechanisms (Anatomical Barrier). Brain and spinal cord protected doyowaiwa is infected skin, skull, brain and spinal cord membranes, Blood Brain Barrier, Blood system, CSF Barrier. Such hakowaiwa is destroyed, such as from injuries. The germs get into the nervous system easily.^ "In the lining of the brain and spinal cord in different skulls with skulls will view the section in the spinal cord is not firmly mounted to the view with the bone. Therefore, infection in the skull above the channel view (Epidura) will not only be broad distribution in the South channel view (Subdura) The section in the spinal cord infection in the North channel to view under view are broadcast to multiple levels of the spinal cord.Blood Brain Barrier system, Blood, CSF Barrier is an important system which is a special feature of the brain blood vessels that is different from the blood vessels in other organs, is screening the things will pass into the brain and spinal cord or brain cast. In order to prevent toxins and germs are not, brain and spinal cord pass through easily, but there is a disadvantage in certain types of antibiotic treatment is not able to pass through into the central nervous system as well. Therefore, to maintain the nervous system infection, so antibiotics must consider whether it can pass into the brain and spinal cord. In conjunction with the sensitivity of the fuel per pill.2. the immune system mechanisms (Immunological Response) contains a cellular response, Humoral response, Phagocytic Complement. In the central nervous system is the principle component phli lip klobu antibody segment very low, no white blood cells with Microglial cell, but seeing that lack immune system, nervous system infections occur and harm than other systems if the anatomical mechanism is damaged.Mechanisms of the nervous system infection and complications When a pathogen enters the nervous system, then the distribution. It causes symptoms of the infection and complications, depending on the.1. the types of germs. Some types of germs like disease such as tuberculosis of the brain in some locations like the Herpes virus is at the base of the brain, brain-like Temporal parts or Orbitofrontal Simplex, the virus poliomyelitis. Anterior Horn Cell parts like spinal cord, etc.2. the various types of complications occur, depending on the pathogen and disease duration.2.1 vulnerable water Chambers in the brain (Hydrocephalus), Burrows are often found in the brain, tuberculosis, worms in the brain (Cysticercosis) pig contact, meningitis, chronic (Chronic Meningitis).2.2 pressure of deflation in the skull (Increased Intracranial Pressure) increases found in almost any type of infection (with the exception of Prion) caused by inflammation, swelling or a brain, then there is an abscess in the brain lobes.2.3 cavity encephalitis (Ventriculitis) frequently found in bacterial meningitis, brain abscess in children.